بدون شک ۱۵ مهرماه ۱۴۰۲(۷اکتبر ۲۰۲۳) برای همیشه در تاریخ ثبت و ماندگار شد. روزی که حماس با حملهی چندجانبه زمینی، دریایی و موشکی اقتدار پوشالی رژیم غاصب صهیونیستی را در هم شکست و چشمان نظارهگر جهانیان بهواقع دریافتند که چگونه این طبل توخالی علیرغم تمام امکانات و تجهیزات مادی و رجزخوانیها، اما بسیار آسیبپذیر و خردشونده است.
دراینبین؛ نقش جوانان فلسطینی در طوفان سهمگین و درهمشکنندهی الاقصی بسیار راهبردی است. این رویداد فصل جدیدی از تاریخ سرزمین فلسطین را رقمزده است و خبر از جوانه زدن نسل جدیدی میدهد که این بار با تمام توان، عزم و ارادهی خود را برای پایان دادن به نیمقرن اشغالگری رژیم غاصب به کار گرفته است. این رویشهای جدید ثابت کرد که آرمانگراتر و عملگراتر از نسلهای پیشین برای پس گرفتن سرزمین و هویت خود وارد میدان شده است و به این راحتیها ول کن ماجرا نیست!
در دیدار خردادماه سال جاری اسماعیل هنیه با رهبر معظم انقلاب اسلامی، جان تازهای به هویت جوانان فلسطینی دمیده شد چراکه رهبر انقلاب در این دیدار ورود نسل جوان و مؤمن فلسطین به صحنهی مبارزه را بشارتدهندهی آیندهی روشن کشور فلسطین دانستند. بهعلاوه؛ ایشان در سخنرانی چند روز گذشته نیز در حمایت از طوفان الاقصی فرمودند:«ما دست و بازوی طراحان مدبر و هوشمند و جوانان فلسطینی را میبوسیم». لذا عصر جدیدی در فلسطین و منطقه آغازشده که نبض تمام جهانیان را به تپش انداخته است و جوانان نقطه عطف و شتابدهندهی آن هستند.
اساساً فلسطین یک کشور با جمعیت جوان توصیف میشود چراکه ۳۰درصد از جمعیت کل این کشور جوانان ۱۸ تا ۲۹ سال و ۵۳درصد زیر ۱۸ سال هستند. به عبارتی؛ بالغبر ۸۰ درصد جمعیت ۵ میلیونی فلسطین زیر ۳۰ سال سن هستند که یک سرمایهی عظیم انسانی و اجتماعی محسوب میشوند و پیشران و شتابدهندهی تغییر و تحول بهحساب میآیند. اساساً بخش بزرگی از جوانان فلسطینی در نوار غزه و کرانهی باختری زندگی میکنند که حیاتیترین و مولدترین قشر اجتماعی فلسطین قلمداد میشوند به همین دلیل رژیم غاصب شدیدترین حملات را به آنجا وارد میکند. بر اساس گزارش رسانههای فلسطین، در سال ۲۰۲۲ تعداد ۴۳ جوان ۱۸ تا ۲۹ ساله در کرانهی باختری شهید شدهاند که ۵۶ درصد از کل شهدا را تشکیل میدهند.
طوفان الاقصی نشان داد که نسل مذکور از حالت آسیبپذیری مزمن در برابر حملات و تجاوزات رژیم خارجشده و قادر است تمام زیرساختها و نقاط قوت آن را در هم بکوبد.
اما آنچه امروز جوانان فلسطین را بیش از گذشته جنبشی و تبدیل به محرک تغییرات طوفانی کرده است؛ بیش از نیمقرن اشغالگری و محاصرهی سرزمین فلسطین توسط صهیونیستها است که تمام فرصتها و امکانات را از مردم فلسطین غصب کردهاند. حق تعیین سرنوشت و مشارکت در مسائل مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را از جوانان فلسطینی گرفتهاند. بهعلاوه؛ مردم این کشور را در فقر و محرومیت مزمن، زیستن در بحران و بیثباتی مداوم و ناامنی فروبردهاند.
بنابراین؛ چالشهای اقتصادی، بهداشتی و رفاهی و فقدان محیط سیاسی و اجتماعی مساعد برای مشارکت نوجوانان و جوانان و ممانعت آنها توسط رژیم غاصب برای نماز گذاردن و عبادت در مسجدالاقصی و همچنین؛ کمبود مسکن، فقدان فرصتهای شغلی و آموزشی، دسترسی اندک به خدمات و مراقبتهای بهداشتی و غذای ارزان و آب آشامیدنی سالم، فقر، ناامنی و تبعیض از مواردی است که بهخصوص جوانان فلسطین درگیر آن هستند.
بر اساس گزارش سازمان ملل حدود ۳ میلیون فلسطینی به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند(البته قبل از طوفان الاقصی) که نیمی از آنها کودکان هستند.
درحالیکه اکثر جوانان فلسطین تحصیلات عالی دارند اما نرخ بالای بیکاری در این کشور بیداد میکند. نیمی از جوانان ۱۸ تا ۲۹ سال کرانه باختری و ۷۵درصد جوانان غزه بیکار هستند و سایر آنها صرفاً در مزارع و کارگاههای محلی مشغول هستند.
با این وصف؛ تمام مشکلات و چالشهای مذکور مولود رژیم غاصب صهیونیستی است و تداوم این وضعیت، یعنی؛ بیثباتی، سرکوب و به حاشیه رانده شدن، به جوانان انگیزه جنبشی شدن، جرئت طوفان شدن و نیرومحرکه میدانی شدن داده است.
لذا علیرغم اینهمه سختی و محدودیت و آزار و اذیتهای نظامیان رژیم غاصب، اما؛ اکثر جوانان فلسطینی با تکیهبر معنویت، هویت و توانمندیهای درونی؛ پرانگیزه، امیدوار به آینده، تحصیلکرده، آرمانگرا و هویت گرا هستند و بهرغم دسترسی آنها به اینترنت جهانی، فضای مجازی و شبکههای اجتماعی اما هویت فلسطینی خود را حفظ کردهاند و مشارکتشان برای تعیین سرنوشت بهخصوص در دو سال گذشته مضاعف و چشمگیر شده است.
دکتر سعید عبدالملکی
مدرس و عضو هیئت علمی دانشگاه